Het begon met een kale akker. Jarenlang omgeploegd en bespoten. Noodzakelijk voor de boer die het land gebruikte voor de verbouwing van zijn gewassen, maar niet langer gewenst nu wij het in ons bezit hebben. We hadden ons ingelezen met betrekking tot herstellende landbouw, bodemverbetering en permacultuur, maar ervaring hadden we niet. Zin om onze handen uit de mouwen te steken om er iets moois van te maken, het bodemleven te verbeteren, en er een polycultuur van gewassen van te maken wel!
In het voorjaar van 2015 gingen we aan de slag. De akker was in het najaar grof geploegd en de dikke klei zorgde voor grove, droge brokken waar we niets mee konden zo. We moesten de hulp inroepen van een boer die het voor ons wilde egaliseren. Het begon warmer te worden en het eerste onkruid liet zich zien. De kinderen vonden het leuk om mee te helpen en gingen met emmers en tuinhandschoenen aan de slag.
In April hebben we handmatig gele mosterd gezaaid, wat een paar maanden later een prachtig geel veld opleverde.
Nadat we handmatig het nodige mosterdzaad hadden gewonnen om volgend jaar te kunnen gebruiken, werd het door de buur-boer gemaaid en hebben we het maaisel op de akker laten liggen om de bodem te bedekken.
Komend voorjaar wilden we een permacultuur moestuin aanleggen, een drinkpoel laten graven en een heg planten tussen ons land en dat van de buur-boer. Omdat we bang waren dat er niet veel van onze aanplant zou overblijven omdat er veel hazen en konijnen zitten, wilden we de moestuin afrasteren met wilgentakken. De wilgen in onze achtertuin moesten geknot worden en de takken die daaraf kwamen hebben we op maat gezaagd en op het land ingegraven tot zo’n 60cm diepte. De dunnere uiteinden van de takken hebben we gebruikt om mee te vlechten. Helaas hadden we niet voldoende materiaal om de cirkel helemaal rond te maken, maar we zouden wel zien hoe het zou gaan.
De volgende stap was het uitgraven van paden. Met de klei die uit de paden kwam hoogden we de toekomstige groentebedden op. De paden zelf stortten we vol met houtsnippers. Dit had ik vorig jaar ook in de kleine moestuin gedaan achter de schuur, dichter bij het huis. Het bleek een goede manier om de bedden niet te nat te laten blijven bij veel regen. De houtsnippers zogen het teveel aan water op, en bij droger weer gaven ze weer wat vocht terug aan de bedden.
Vooral op de plekken waar de afgemaaide mosterd het land had bedekt afgelopen winter zat de grond, in tegenstelling tot een jaar geleden, vol met regenwormen, haast zonde om daar je spade in te steken voor het graven van de paden. Het deed ons goed te ontdekken dat al na een jaar de grond niet te bewerken en juist te voeden met een groenbemester en mulch, er al zoveel leven te zien was!
Ook al was de omheining niet af, toch wilden we al wel wat groente gaan verbouwen dit jaar. Ik had nog pootaardappels over en van de buurman kregen we een te veel aan aardbeienplantjes. Van beiden zouden de hazen waarschijnlijk wel afblijven. Ook had het komkommerkruid en de goudsbloem zich vorig jaar flink uitgezaaid in de andere moestuin en werden de munt, salie, citroenmelisse, lavas en bonenkruid al erg groot. Uitgraven en splitsen en ik zou wel zien of het aan zou slaan in de klei. We hadden de grond wel iets losser proberen te maken met het stro en mest uit geiten- en kippenhok afgelopen maanden, maar toch was het nog erg vast en keihard als het droog was. Het ‘onkruid’ (oa klaver, kamille, distel, …..) om de moestuin heen lieten we staan, in eerste instantie omdat het veel bijen aantrok, de bodem bedekte en voedde en eigenlijk ook best mooi was, maar al snel bleek dat dit waarschijnlijk ook de hazen buiten de tuin hield. Ze hadden voldoende te eten en lieten de radijs, spinazie, doperwten, bonen, snijbiet, kolen, venkel, pompoenen, komkommers die er inmiddels ook stonden staan. Meer last hadden we van slakken….
Maar wat een verschil met de kale akker een jaar geleden. Er staan nu zoveel verschillende soorten, er vliegen en kruipen zoveel verschillende nuttige insecten, we hebben toch ook al zoveel kunnen oogsten en wat is het mooi!